DNS Sunucuları Tanımı, İşlevi ve Yapılandırılması

DNS Sunucuları: Tanımı, İşlevi ve Yapılandırılması

1. Giriş

İnternetin temel yapı taşlarından biri olan Alan Adı Sistemi (Domain Name System – DNS), insan tarafından okunabilir alan adlarını (örn. www.google.com) IP adreslerine (örn. 142.250.185.206) çeviren bir sistemdir. Bu dönüşüm, internet üzerindeki iletişimin daha kolay ve erişilebilir olmasını sağlar. DNS sunucuları, bu çeviri işlemini gerçekleştiren özel bilgisayarlardır.

2. DNS Sunucularının Tanımı ve İşlevi

DNS sunucuları, kullanıcıların tarayıcıya yazdığı alan adlarını karşılık gelen IP adreslerine çevirerek internet üzerindeki cihazların birbirleriyle iletişim kurmasını sağlar. DNS sistemi, hiyerarşik bir yapıya sahiptir ve temel olarak dört farklı DNS sunucusundan oluşur:

• Çözümleyici (Recursive) DNS Sunucuları: Kullanıcının yaptığı alan adı sorgusunu alır ve doğru IP adresini bulana kadar diğer sunuculara yönlendirir.
• Kök DNS Sunucuları: İnternetin en üst düzey DNS sunucularıdır ve TLD (Top-Level Domain) sunucularına yönlendirme yapar.
• TLD DNS Sunucuları: .com, .org, .net gibi üst düzey alan adlarını yöneten sunuculardır.
• Yetkili (Authoritative) DNS Sunucuları: Belirli bir alan adına ait IP adresini kesin olarak sağlayan sunuculardır.

3. DNS Sunucularının Çalışma Mekanizması

Bir kullanıcı bir web sitesini ziyaret ettiğinde, DNS şu adımları izler:

1. Kullanıcının cihazı, yerel çözümleyici DNS sunucusuna (ISP tarafından sağlanır) alan adı sorgusunu gönderir.
2. Çözümleyici DNS sunucusu önbelleğinde (cache) kayıtlı değilse kök DNS sunucusuna danışır.
3. Kök sunucu, ilgili TLD sunucusuna yönlendirme yapar.
4. TLD sunucusu, alan adının yetkili DNS sunucusunu bildirir.
5. Yetkili sunucu, alan adının karşılık gelen IP adresini çözümleyiciye iletir.
6. Çözümleyici DNS sunucusu, bu bilgiyi kullanıcıya iletir ve böylece web sitesine erişim sağlanır.

4. DNS Sunucularının Yapılandırılması

DNS sunucularını ayarlamak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:

4.1. Windows Üzerinde DNS Ayarları

1. Denetim Masası > Ağ ve İnternet > Ağ ve Paylaşım Merkezi açılır.
2. Bağdaştırıcı Ayarlarını Değiştir seçeneğine tıklanır.
3. Kullanılan ağ bağlantısına sağ tıklanarak Özellikler seçilir.
4. İnternet Protokolü Sürüm 4 (TCP/IPv4) seçilip Özellikler butonuna tıklanır.
5. Aşağıdaki DNS sunucu adreslerini kullan seçeneği işaretlenir ve istenen DNS adresleri girilir (örn. Google DNS: 8.8.8.8 / 8.8.4.4).
6. Tamam butonuna basılarak işlem tamamlanır.

4.2. Linux Üzerinde DNS Ayarları

1. Terminal açılır ve aşağıdaki komut girilir:

   sudo nano /etc/resolv.conf

2. Açılan dosyada aşağıdaki satırlar düzenlenir:

   nameserver 8.8.8.8
   nameserver 8.8.4.4

3. Dosya kaydedilir ve çıkış yapılır.
4. Değişiklikleri uygulamak için ağ servisi yeniden başlatılır:

   sudo systemctl restart networking

4.3. Modem Üzerinde DNS Ayarları

1. Modemin web arayüzüne (genellikle 192.168.1.1) giriş yapılır.
2. Ağ Ayarları veya DNS Ayarları sekmesine gidilir.
3. Özel DNS sunucuları girilir (örn. Cloudflare DNS: 1.1.1.1 / 1.0.0.1).
4. Değişiklikler kaydedilir ve modem yeniden başlatılır.

5. Sonuç

DNS sunucuları, internetin işleyişinde kritik bir rol oynar ve kullanıcıların alan adlarıyla kolayca erişim sağlamasını mümkün kılar. Doğru yapılandırılmış bir DNS, hız ve güvenlik açısından avantajlar sunarken, yanlış yapılandırmalar erişim sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, DNS ayarlarının bilinçli bir şekilde yapılması önemlidir.